Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία
Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία
α) Ποια είναι;
Είναι η Θεία Λειτουργία που τελείται κάθε Τετάρτη και Παρασκευή κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
β) Γιατί ονομάζεται έτσι;
Ονομάζεται έτσι γιατί ο άρτος και ο οίνος που χρησιμοποιούνται για την προηγιασμένη λειτουργία έχουν ήδη καθαγιαστεί από την Θεία Λειτουργία της Κυριακής κατά την διάρκεια του καθαγιασμού των Τιμίων Δώρων.
Συγκεκριμένα κατά την διάρκεια της Κυριακάτικης Θ.Λειτουργίας, ο ιερέας εκτός από την 1 μερίδα του Χριστού που βγάζει από το πρόσφορο, βγάζει και άλλες 2 (για την Τετάρτη και την Παρασκευή). Κατά τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων καθαγιάζονται και οι τρείς μερίδες. Η μία εμβαπτίζεται στον καθαγιασμένο Οίνο στο Άγιο Ποτήριο και κοινωνούν οι πιστοί, ενώ στις άλλες δύο εγχέεται από την μεριά της ψίχας, με την Αγία Λαβίδα καθαγιασμένος Οίνος και φυλάσσονται για τις 2 Λειτουργίες των Προηγιασμένων της εβδομάδας.
γ) Ποιος ο λόγος που γίνεται ο προαγιασμός των Τιμίων Δώρων;
Λόγω του ότι η περίοδος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι περίοδος πένθους, όλες οι μέρες εκτός Σαββάτου και Κυριακής είναι πένθιμες. Η τέλεση της Θείας Ευχαριστίας είναι πανηγυρική , είναι μια διαρκής κίνηση χαράς και δεν συνάδει με το πένθιμο της περιόδου. Οι Χριστιανοί τους πρώτους αιώνες είχαν τη συνήθεια να μεταλαμβάνουν 4-5 φορές την βδομάδα οπόταν για να μην μένουν χωρίς Λειτουργία και Θεία Κοινωνία κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, επεκράτησε από πολύ νωρίς να τελείται η Λειτουργία των Προηγιασμένων.
δ) Ποια τα χαρακτηριστικά της;
i. Προηγείται της Προηγιασμένης, η ακολουθία της Θ΄Ώρας
ii. Με το «Ευλογημένη η Βασιλεία του Πατρός...» αρχίζει ή Θεία Λειτουργία, στην αρχή της οποίας επισυνάπτεται ο Εσπερινός της επόμενης ημέρας.
iii. Όταν αναγιγνώσκονται τα «Προς Κύριον...» (Ψαλτήρι σε τρεις Στάσεις), συνήθως στο τέλος ακούγονται από το Ιερό ήχοι θυμιατού, (η Ωραία Πύλη είναι κλειστή). Αυτή τη στιγμή ο Ιερέας μεταφέρει το Σώμα και Αίμα του Κυρίου από την Άγία Τράπεζα, όπου φυλάχτηκε από την Κυριακή, στην Ιερά Πρόθεση και γι' αυτό οι πιστοί πρέπει να σηκώνονται και να παρακολουθούν νοερά και λογικά τα τελούμενα.
iv. Στη Μεγάλη Είσοδο (που γίνεται από το συντομότερο δρόμο), γονατίζουν όλοι επαναλαμβάνοντας μυστικώς το: «Δι' ευχών των Αγίων Πατέρων ημών...»., διότι τα Εισοδεύοντα δεν είναι απλώς ψωμί και κρασί (όπως στις κανονικές λειτουργίες στις οποίες ο καθαγιασμός γίνεται μετά την Είσοδο) αλλά είναι ήδη Σώμα και Αίμα Χριστού, καθώς και ο ιερεας παραμενει σιωπηλός με τον "αέρα" να καλύπτει το κεφάλι του.
v. Στο τέλος, αναγιγνώσκονται οι δύο Ψαλμοί: «Ευλογήσω τον Κύριον...» (ο 33ος) και «Υψώσω σε ο Θεός μου...» (ο 144ος), κατά τη διάρκεια των οποίων ο Ιερέας μοιράζει το αντίδωρο και μετά τελειώνει η Λειτουργία, με το «Δι' ευχών...».
vi. Στις Προηγιασμένες Θειες Λειτουργίες δε μνημονεύονται ονόματα ζώντων και τεθνεώτων, ούτε στην Ιερά Πρόθεση, ούτε στη Θεία Λειτουργία
vii. Στη Λειτουργία αυτή επίσης δεν τελούνται μνημόσυνα. Μπορούν να γίνουν μετά το «Δι' ευχών...» Τρισάγια.